Header-new701px.jpg

© AD/Flos Vingerhoets

Nederland is een potentieel doelwit van jihadisten en wordt van alle kanten bedreigd. Inlichtingendiensten weten niet waar ze moeten beginnen, zeggen experts. Er ligt een oorlogsverklaring van de jihadisten: eerst Charlie Hebdo, daarna de verijdelde aanslagen in België, en dan...

Wraak:

Volgens een Belgische jihadist in Syrië is het dé reden voor ex-Syriëgangers om het Westen te treffen, met aanslagen in het hart van Europa. Ze willen terugslaan, vanwege de bommen die het Westen laat vallen in het gebied waar ook jongens uit België en Nederland vechten. ,,De meeste Beneluxers zijn vertrokken zonder intentie om terug te keren en aanslagen te plannen. Maar ze hebben hun vrienden verloren, door drones en bommen,'' vertelt de Belg. Wie zich aansluit bij de coalitie tegen IS, vraagt om oorlog, zegt hij.

Onoverzichtelijke oorlog:

Maar als het oorlog is, is het wel een onoverzichtelijke. Waren er vroeger twee kampen die elkaar bestreden, nu wordt ook Nederland van alle kanten bedreigd. Aan de ene kant zijn er de eenlingen, die bestaat uit moslimradicalen van divers allooi. Zoals de ex-Syriëgangers, die op eigen houtje wraak willen nemen. De sympathisanten, die de jihad in eigen land vorm willen geven.

Jihaddreiging:

En dan zijn er de jihadi-wannabees, die dolgraag naar Syrië willen, maar worden tegengehouden door de overheid en zich daarom op westerse doelen richten.

Sommigen van hen verenigen zich in groepen, de terreurcellen. In Europa zouden er zo'n twintig zijn. Vroeger werden de cellen geleid op hiërarchische wijze. Wist Amerika een kopstuk uit te schakelen, zoals bij al-Qaeda gebeurde, dan wist de rest van de groep niet meer wat ze moesten doen.

Groepen van gelijken:

Maar dat is nu anders, zegt Ronald Sandee, voorheen analist contraterrorisme bij de militaire geheime dienst MIVD, nu jihadanalist bij de Amerikaanse denktank Kronos Advisory. ,,Het zijn nu veel meer groepen van gelijken, die worden gedreven door één gedachte, één ideologie.''

Het is een ideologie die ze bloedgevaarlijk kan maken. Een die ook nog eens toebehoort aan meerdere groeperingen. Leek het even eerder nog om IS te draaien, al-Qaeda is na het opeisen van de aanslagen in Parijs weer helemaal terug.

Daarnaast zijn er nog Al-Shabaab en Jabhat al-Nusra die dreiging veroorzaken. Sandee: ,,Er is paniek uitgebroken bij veiligheidsdiensten in heel Europa. De dreiging komt van zoveel verschillende kanten.'' Ook al omdat honderden Syriëgangers inmiddels de weg naar huis hebben gevonden.

Topje van ijsberg:

Onderzoeker Ramon Spaaij, die zich onder meer bezighoudt met de lone wolves, die in eenzaamheid terreuraanslagen plegen: ,,We hebben nu Parijs gehad en Verviers. Ik vermoed dat dat het topje van de ijsberg is.

Volgens sommige schattingen zou een op elke negen terugkeerders een aanslag willen plegen, andere gaan uit van een op vijftien.

Met het huidige aantal oud-Syriëgangers is de kans op meer aanslagen dus groot. Parijs kan voor anderen een bron voor inspiratie zijn.'' Daarnaast zijn er nog de teruggekeerde jihadisten die helemaal niet in beeld zijn bij veiligheidsdiensten.

Alle experts zijn ervan overtuigd dat ook vanuit Nederland veel meer mensen zijn vertrokken dan de overheid in de gaten heeft.

Zo durven ouders niet altijd te melden dat hun kind vertrokken is. Zeker nu duidelijk is dat justitie hard inzet op het vervolgen van strijders.

Het gevolg is dat ook de terugkeer waarschijnlijk onopgemerkt blijft. En dan is er nog de gevaarlijkste groep die veiligheidsdiensten in beeld moeten zien te krijgen.

Het is de groep die al vanuit Syrië van zich laat horen en oproept om aanslagen te plegen. Een groep waarvan ook Syriëstrijder Lucas van Hessche deel uitmaakt.

,,Dit is een bericht naar België toe en iedereen die strijdt tegen de Islamitische Staat,'' schreef hij deze week op internet. ,,We zijn geen klein leger, zoals ze jullie daar wijsmaken. We zijn een staat die zich aan het uitbreiden is en die uiteindelijk ook in België zal komen. Of jullie dat nu willen of niet.''

Door: Carla van der Wal